Tharja E Gojës: Shkaqet, Simptomat Dhe Trajtimi

Kur gjëndrat e pështymës në gojë nuk prodhojnë sasi të mjaftueshme pështyme për të mbajtur gojën të hidratuar, kjo gjendje njihet si goja e thatë ose xerostomia. Shpesh, goja e thatë shkaktohet nga plakja, efektet anësore të ilaçeve, ose trajtimet e kancerit. Në disa raste të tjera, tharja e gojës mund të shkaktohet edhe nga sëmundje që prekin direkt gjëndrat e pështymës. Përveç kësaj, mund të vuani nga goja e thatë përkohësisht nëse ndiheni ndodheni në ndonjë situat stresuese ose keni ankth.

Ndërsa disa njerëz mund të konsiderojnë gojën e thatë si një shqetësim të vogël, për disa të tjerë kjo gjendje mund të ketë një ndikim të madh në shëndetin e tyre të përgjithshëm, duke përfshirë shëndetin e mishrave dhe dhëmbëve. Në këtë artikull, ne do të diskutojmë shkaqet, simptomat dhe metodat e trajtimit të gojës së thatë, të cilat mund të ndryshojnë në varësi të individit.

Çfarë Është Xerostomia (Gojë E Thatë)?

Kur trupi juaj nuk prodhon mjaftueshëm pështymë, mund të përballeni me xerostominë, e njohur ndryshe si tharja e gojës. Pështyma, e cila prodhohet nga gjëndrat në gojë, luan një rol të rëndësishëm në lubrifikimin dhe pastërtinë e gojës.

Ndjesia e tharjes së gojës herë pas here mund të jetë një gjendje e zakonshme, e shkaktuar shpesh nga dehidratimi, si për shembull moskonsumimi i mjaftueshëm i ujit. Megjithatë, nëse vëreni se goja juaj është vazhdimisht e thatë, kjo mund të jetë shenjë e një problemi më serioz shëndetësor. Xerostomia mund të jetë gjithashtu një efekt anësor i disa llojeve të ilaçeve, përfshirë dekongestantët, antihistaminet, dhe disa antidepresivë.

Simptomat

Simptomat e gojës së thatë mund të përfshijnë një sërë ndjesish të pakëndshme dhe shqetësime, si:

Ndjenja e ngjitjes dhe thatësisë brenda gojës.
Era e keqe e gojës që vazhdon edhe pa konsumuar ushqime me erë të rëndë, si qepët e papërpunuara ose hudhra.
Vështirësi në të folur, gëlltitje dhe përtypje.
Pështymë e trashë.
Dhimbje dhe thatësi e fytit.
Ndryshim në perceptimin e shijes.
Probleme me mbajtjen e protezave në vend.

Pështyma ka rol thelbësor në mbrojtjen e dhëmbëve nga prishja, pasi ajo ndihmon në pastrimin e grimcave të ushqimit dhe sheqerit nga goja, si dhe në neutralizimin dhe reduktimin e efekteve dëmshme të baktereve. Mungesa e pështymës së mjaftueshme mund të çojë në vështirësi me përtypjen dhe gëlltitjen, dhe kjo mund të ndikojë negativisht në procesin e tretjes së ushqimit.

Kur Duhet Të Vizitoni Dentistin

Konsideroni të vizitoni mjekun tuaj nëse simptomat e gojës së thatë vazhdojnë dhe nuk lehtësohen edhe pas higjienës së rregullt dentare, si larja e dhëmbëve dhe përdorimi i fillit dentar. Në këto raste, është e rëndësishme që shkaku i problemit të identifikohet nga një dentist profesionist. Ai ose ajo do të jetë në gjendje të diagnostikojë gjendjen dhe të rekomandojë trajtimin më të përshtatshëm.

Shkaqet

Siç thamë dhe më lart, tharja e gojës ndodh kur goja nuk prodhon sasinë e duhur të pështymës për të mbajtur gojën të hidratuar dhe për të funksionuar siç duhet. Kjo mund të ndodhë për shkak të disa faktorëve:

Plakja: Tharja e gojës mund të jetë një simptomë e plakjes. Ndikimet mund të vijnë nga ndryshimet në trup, përfshirë përdorimin e medikamenteve të ndryshme, ndryshimet në dietë dhe probleme të tjera shëndetësore afatgjata.
Dëmtimi i nervave: Goja e thatë mund të jetë rezultat i një aksidenti ose operacioni që dëmton nervat në rajonin e kokës dhe qafës.
Çështje mjekësore shtesë: Disa çrregullime mjekësore si diabeti, goditjet në tru, infeksionet e gojës dhe sëmundja e Alzheimerit mund të kontribuojnë në tharjen e gojës. Çrregullimet autoimune si sindroma Sjogren ose HIV/AIDS gjithashtu mund të shkaktojnë këtë problem.
Medikamentet: Shumë ilaçe, duke përfshirë ato për ankthin, depresionin, presionin e lartë të gjakut, si dhe disa antibiotikë si ato për kongjestion, relaksues të muskujve dhe qetësues dhimbje, janë faktor të njohur të cilët shkaktojn tharje goje.
Trajtimi për kancerin: Kimioterapia mund të ndryshojë përbërjen dhe vëllimin e pështymës së prodhuar. Ky ndikim zakonisht është i përkohshëm dhe prodhimi i pështymës rikthehet në normalitet pas përfundimit të terapisë. Në raste të tjera terapia me rrezatim në kokë dhe qafë mund të dëmtojë gjëndrat e pështymës, ndonjëherë për një periudhë akoma më të gjatë.
Frymëmarrja me gojë: Kjo shpesh shkakton tharje të gojës, pasi ajri që kalon nëpër gojë thith lagështinë e saj.
Përdorimi i alkoolit dhe duhanit: Pirja e duhanit, përtypja e tij dhe konsumimi i alkoolit janë faktorë të njohur që përkeqësojnë simptomat e gojës së thatë.

Faktorët E Rrezikut

Disa individë janë në rrezik më të lartë për të përjetuar tharjen e gojës, dhe kjo përfshin ata që:

Merrni medikamente që mund të shkaktojnë tharje të gojës si një efekt anësor.
Marrin trajtim të kancerit si kimioterapia.
Vuajnë nga dëmtimi i nervit të kokës dhe qafës.
Kanë sëmundje të tjera mjekësore, si HIV/AIDS, diabeti, goditje në tru, sëmundja e Alzheimerit ose sindroma Sjogren.
Konsumojnë duhan.
Konsumojnë pije alkoolike.
Konsumojnë karamele ose vakte të pasura me sheqer ose acide.

Komplikimet

Mungesa e pështymës mund të çojë në një sërë problemesh shëndetësore të gojës dhe më gjerë, duke përfshirë:

Krijimi i pllakës, prishja e dhëmbëve dhe sëmundjet e mishrave të dhëmbëve.
Ulçera në gojë.
Thrush, ose kandidiaze orale.
Buzët e plasaritura dhe lëkura e çarë rreth qosheve të gojës.
Konsumoni ushqime të buta si pasojë e vështirësisë në gëlltitje dhe përtypje të ushqimit.

Diagnoza

Dentisti juaj do të rishikojë historinë tuaj mjekësore dhe do të kontrollojë listën e medikamenteve që merrni, duke përfshirë ato pa recetë, për të identifikuar shkaqet e mundshme të tharjes së gojës. Ai gjithashtu do të bëjë një ekzaminim të detajuar të gojës suaj gjatë konsultës.

Diagnoza e tharjes së gojës mund të përcaktohet përmes një sërë skanimesh dhe testeve; këto mund të përfshijnë analizat e gjakut, imazhet skanuese të gjëndrave të pështymës, ose matjet e prodhimit të pështymës. Në rastet kur mendohet se sindroma Sjogren mund të jetë shkaku, dentisti juaj mund të kërkojë që të kryhet një biopsi, duke dërguar për analizë një mostër të vogël të qelizave të marrë nga gjëndrat e pështymës në buzë.

Mjekimi

Trajtimi i gojës së thatë varion në varësi të shkaqeve të saj. Pasi të përcaktohet origjina e problemit, dentisti juaj mund t’ju sugjerojë një nga këto opsione:

Rishikimi i ilaçeve: Nëse ndonjë medikament që përdorni shkakton tharjen e gojës, mund të kërkohet rregullimi i dozës ose ndërrimi i ilaçit. Shpesh, normalizimi i funksionit të pështymës ndodh pas përfundimit të trajtimit me ilaçet përkatëse.
Përdorimi i hidratuesve të gojës: Dentisti mund t’ju rekomandojë produkte të ndryshme për hidratimin e gojës, të tilla si shpëlarës goje pa recetë, pështymë artificiale, lubrifikantë të gojës ose medikamente me recetë. Shpëlarësit e gojës që përmbajnë xylitol, të cilat janë specifikisht të formuluar për gojën e thatë, mund të jenë veçanërisht të dobishëm.

Nëse goja e thatë është shumë e theksuar dhe shkaktohet nga sindroma Sjogren ose terapia me rrezatim për kancerin e kokës dhe qafës, mjeku juaj mund të përshkruajë Pilocarpine (Salagen) për të stimuluar prodhimin e pështymës. Për ata me sindromën Sjogren, Cevimeline (Evoxac) mund të rekomandohet gjithashtu për të ndihmuar me problemin.

Si Të Përgatiteni Për Konsultën Tuaj

Për tu përgatitur si duhet për takimin tuaj dentar, është e rëndësishme të merrni disa masa paraprake. Këtu janë disa këshilla të rëndësishme së si të përgatiteni si duhet:

Nëse keni ndonjë simptomë ose shqetësim në lidhje me gojën tuaj ose dhëmbët, përmendini ato gjatë vizitës tuaj. Edhe simptomat që nuk lidhen drejtpërdrejt me arsyen e planifikuar të vizitës duhet të përmenden, pasi ato mund të ofrojnë informacion të rëndësishëm për shëndetin tuaj oral.
Çdo ndryshim i fundit në jetën tuaj ose stresori i rëndësishëm mund të ketë ndikim në shëndetin tuaj oral. Sigurohuni që të përmendni ndryshimet e jetës ose ngjarjet e rëndësishme në historinë tuaj mjekësore, nëse është e nevojshme.
Lista e medikamenteve: Përpara takimit, bëni një listë të të gjitha medikamenteve që merrni, përfshirë ato me recetë, pa recetë, vitaminat, barnat dhe suplementet. Sigurohuni që të përfshini edhe dozat e tyre. Ky informacion është i rëndësishme për dentistin tuaj, pasi disa medikamente mund të kenë ndikim në shëndetin tuaj oral.

Duke ndjekur këto këshilla, do të jeni të përgatitur më mirë për takimin tuaj dhe komunikimi me dentistin do të jetë më i lehtë dhe efektiv.

Disa Pyetje Që Mund Ti Bëni Dentistit Tuaj

Disa pyetje që mund t’i bëni dentistit tuaj që do t’ju ndihmojnë të kuptoni më shumë rreth problemit tuaj përfshijnë:

Cila është arsyeja që më thahet goja vazhdimisht?
A do të zgjasë ky problem për një kohë shumë të gjatë apo do të trajtohet vetë?
Cilat janë shkaqet më të zakonshme të tharjes së gojës?
A mund të lidhet goja e thatë me ndonjë gjendje tjetër shëndetësore? Dhe cilat mund të jenë ato?
A duhet të kufizoj ndonjë ushqim nga dieta ime apo të shmang ndonjë veprim të caktuar?
Cila është mënyra më e mirë e veprimit në qoftë se vuaj nga goja e thatë?

Çfarë Duhet Të Presësh Nga Dentisti

Dentisti juaj do t’ju bëjë disa pyetje gjatë vizitës tuaj të parë kështu që duhet të vini të parapërgatitur. Disa nga pyetjet më të zakonshme që mund të bëjë dentisti juaj mund të jenë:

Kur u shfaqën për herë të parë simptomat tuaja?
Keni vazhdimisht simptoma, apo vetëm ndonjëherë?
A keni filluar të merrni kohët e fundit ndonjë medikament të ri?
A e përtypni duhanin apo e pini atë?
Cila është konsumi i përditshëm i alkoolit?
A ka ndonjë gjë ndihemon në lehtësimin e shqetësimit tuaj ose në rritjen e prodhimit të pështymës?
Çfarë mund të jetë duke i përkeqësuar problemet që po përjetoni?

Pyetjet E Bëra Më Shpesh

Pse Goja Ime Vazhdon Të Jetë E Thatë Edhe Pse Pi Shumë Ujë?

Nëse vuani nga xerostomia, edhe pse konsumoni shumë ujë gjatë ditës, goja juaj do të vazhdojë të ndihet e thatë. Kjo ndodh pasi gjëndrat tuaja të pështymës nuk prodhojnë mjaft pështymë për të mbajtur gojën e hidratuar, edhe kur pini ujë.

A Mund Të Trajtohet Xerostomia Pa Marrë Asnjë Masë?

Me kujdesin e duhur, ju mund të kontrolloni në mënyrë efektive simptomat e gojës së thatë. Në disa raste madje, xerostomia mund edhe të zhduket plotësisht. Gjetja e zgjidhjes së duhur mund të kërkojë disa përpjekje, kështu që është e rëndësishme të kini durim. Në disa raste, mjeku juaj mund të rekomandojë të ndryshoni mënyrën se si i merrni ilacet. Nëse ata besojnë se tharja e gojës vjen nga një problem më i rëndë, ata do t’ju rekomandojnë të vizitoni një specialist tjetër.

është e rëndësishme të vazhdoni të mbani kontakt me dentistin tuaj dhe ta informoni atë për çdo simptomë të re. Mjeku juaj i kujdesit parësor dhe dentisti do të bashkëpunojnë për të përcaktuar mënyrën më të mirë të trajtimit në rastet kur gjendja është e komplikuar.

Si Mund Ta Dallojë Dentisti Nëse Vuani Nga Goja E Thatë?

Gjatë vizitave dentare, dentisti do të shikojë për shenja të xerostomisë si dhe për probleme të tjera orale. Goja e thatë mund ti bëjë faqet dhe gjuhën tuaj të ndihen të ashpra dhe të thata në vend të të qenit të shkëlqyera dhe të lagështa. Në këtë rast, dentisti mund të përdorë një copë garzë për të parë sasinë e pështymës që prodhoni. Gjithashtu, shëndeti i mishrave të dhëmbëve dhe prania e kaviteteve vërehen me kujdes, pasi këto probleme mund të zhvillohen si rezultat i xerostomisë.

Sa E Zakonshme Është Xerostomia (Gojë E Thatë)?

Tharja e gojës është një çështje shumë e zakonshme që u ndodh shumë njerëzve. Zakonisht, personat më të prekur nga kjo gjendje janë të moshuarit, pasi janë më të ekspozuar ndaj faktorëve të rrezikut që e shkaktojnë atë.

Cilat Vitamina Mund Të Shkaktojnë Tharjen E Gojës?

Kur goja e thatë shkaktohet nga mungesa e vitaminve, dentisti juaj do të rekomandojë medikamente që do të ndihmojnë në stimulimin e prodhimit të pështymës në gojën tuaj. Mungesa e vitaminës A mund të jetë shkaku i kësaj gjendjeje edhe pse është e rrallë. Megjithatë, problemi do të trajtohet lehtësisht shumicën e kohës me ndihmën e një profesionisti.

Cilat Vitamina Janë Të Mira Për Gojën E Thatë?

Konsultohuni me mjekun tuaj për të përcaktuar nëse është e përshtatshme për ju të merrni një kompleks vitamine B që përmban B6, riboflavinë, niacin dhe tiaminë. Goja e thatë mund të shkaktojë disa probleme për shëndetin tuaj. Megjithatë, ju mund të mësoni si të kontrolloni simptomat me ndihmën e dentistit tuaj dhe trajtimeve të tjera në kushte shtëpie.