Shëndeti oral për të moshuarit: Shqetësimet dhe zgjidhjet ideale

A keni vënë re ndonjë nga ndryshimet e mëposhtme me kalimin e kohës?

  • Zhdukja e shijes ose një ndryshim në shijen e ushqimeve 
  • Përtypja ose gëlltitja e ushqimit është bërë më e vështirë
  • Vuani nga goja e thatë
  • Kavitetet janë prezente më shumë se kurrë më parë

Shendeti dentar tek te moshuarit

Ndryshimet që fillojnë me moshën mund të kenë të gjitha llojet e ndikimeve në shëndetin e përgjithshëm dhe oral. Dhëmbët e ndjeshëm, sfidat e të ushqyerit, sëmundjet e mishrave të dhëmbëve, së bashku me diabetin janë vetëm disa nga faktorët që mund të vënë në rrezik shëndetin e të moshuarve. Të dhënat nga studimet e kryera kanë treguar se ka disa sëmundje  të caktuara që kanë një shans më të lartë të ndodhin kur shëndeti oral është i dobët si për shembull  goditjet në tru, sëmundjet e zemrës dhe diabeti.

Këto faktor mund të ndikojnë në ushqimet që zgjidhni të konsumoni ose sa shumë i shijoni ato. Në rast se keni probleme gjatë gëlltitjes ose përtypjes, mund të filloni të hiqni dorë nga disa prej tyre dhe të ndryshoni vendet dhe oraret që hani, dhe sigurisht, disa nga këto ndryshime mund të ndikojnë negativisht në cilësinë e jetës.

Ndërsa plakemi, gjuha humbet një pjesë të aftësisë së saj për të punuar në mënyrën e duhur. Disa njerëz mund ta krijojnë vështirësi në përtypjen dhe lëvizjen e ushqimit rreth gojës. Kjo mund të shkaktojë gëlltitjen e ushqimit përpara se të përtypet plotësisht dhe të çojë në probleme me tretjen.

Më poshtë janë pesë problemet më të zakonshme të shëndetit të dhëmbëve që shumica e të moshuarve përballen:

Semundja e mishrave te dhembeve tek te moshuarit

Sëmundja e mishrave të dhëmbëve (periodontiti)

Në më të shumtën e rasteve inflamacioni është shkaku kryesor i sëmundjes së mishrave të dhëmbëve tek të moshuarit. Sëmundja e mishrave të dhëmbëve, e referuar si periodontiti në fushën mjekësore, është një infeksion që dëmton indet rreth mishrave. Periodontiti lidhet me sëmundjet kardiovaskulare dhe diabetin. Gjithashtu mund të çojë në dobësimin dhe humbjen e kockave.

Recesioni i mishit të dhëmbëve (gingival)

Recesioni i mishrave të dhëmbëve është shumë i zakonshëm tek të moshuarit. I njohur gjithashtu si recesioni i gingivave është një probem dentar që rezulton në zbulimin e rrënjës së dhëmbit. Duke parë që rrënja është dhjetë herë më e ndjeshme ndaj prishjes nga ushqimet dhe pijet acidike, dhëmbët dëmtohen me shpejtë.

Humbja e dhëmbëve ose prishja e kurorës dentare

Inflamacioni mund të çojë në humbje të parakohshme të dhëmbëve, duke i bërë protezat të nevojshme si një formë zëvendësimi i dhëmbëve të humbur për të moshuarit. Një implant  është i nevojshëm që të mund të mbështetes protezën. Pa implantin dentar proteza shpesh mund të lirohet, duke e bërë shumë të vështirë përtypjen, gjë që më pas mund të ndikoj në pamjen estetike dhe në të folur. Megjithatë, shumë pacientë të moshuar mund të fillojnë të kenë probleme me kurorat ose implantet që i kanë vendosur vite më parë mbi dhëmbin e tyre.

Gojë e thatë

Popullsia e moshuar, që do të thotë ata mbi moshën 65 vjeç,edhe përse përbëjnë pjesën më të madhe të popullsisë së botës, përdorin më pak barna me recetë. Njerëzit e moshës nga 65 deri në 69 vjeç plotësojnë mesatarisht 14 receta në vit, ndërsa ata midis 80 dhe 84 vjeç, mesatarisht 18 receta në vit, të gjitha për probleme mjekësore si presioni i lartë i gjakut ose sëmundjet e zemrës. Një nga efektet anësore më të zakonshme të çdo ilaçi është goja e thatë. Kjo nënkupton një ulje të prodhimit së nivelit të  pështymës. Normalisht, pështyma vepron si një mbrojtës për dhëmbin dhe ofron pastrimin e tyre.

Prishja e dhembeve tek te moshuarit

Prishjen e dhëmbëve

Ulja e nivelit të pështymës çon në kavitete dhe prishje të dhëmbëve, veçanërisht në sipërfaqen e rrënjës së pa mbrojtur dhe padyshim që bëhet e dhimbshme dhe e pakëndshme. Në fund të fundit, duhet të përmendim gjithashtu se mishrat dhe dhëmbët gjatë plakjes janë më të ndjeshëm ndaj prishjes së strukturës së dhëmbëve dhe frakturave.

A e dini se rreziku i krijimit të kaviteteve rritet me moshën?

Prishja e dhëmbëve nuk është në të vetëm një problem për të rriturit dhe fëmijët e vegjël – ajo mund të ndodhë në çdo moment të jetës tuaj. Në fakt, me rritjen e moshës, ne hyjmë në një fazë të dytë të viteve  që na bën më të prirur ndaj kaviteteve. Pllaka dentare, ose thënë thjesht, grumbullimi i baktereve, është një problem për dhëmbët e vërtetë dhe për ato të vënë (si implantet ose protezat). Acidet e krijuara nga bakteret, me kalimin e kohës hanë sipërfaqen e jashtme të fortë të dhëmbit dhe formojnë një zgavër. Edhe dhëmbët e mbushur janë në rrezik të lartë. Kaviteti mund të krijohet nën një mbushje të copëtuar dhe të çojë në një carje të re.

Goja e thatë kontribuon në prishjen e dhëmbëve

Ndër arsyet pse shanset për prishjen e dhëmbëve rriten me kalimin e moshës është goja e thatë – një efekt anësor shumë i zakonshëm i disa ilaçeve me recetë të cilat duhet të meren me kalimin e kohës në varësi të problemeve shëndetsore që mund të krijohen. Goja e thatë është shkaku i mungesës së pështymës në gojë. Pa një sasi të mirë pështyme, ngrënia, përtypja, gëlltitja dhe madje edhe të folurit mund të bëhen të vështira. Një gojë e thatë rrit rrezikun për prishjen e dhëmbëve pasi është pështyma ajo që ndihmon në ruajtjen e mikrobeve të dëmshme që shkaktojnë prishjen e dhëmbëve dhe infeksione të tjera orale. Pështyma ka gjithashtu si përbërës, minerale, të tilla si fosfat ose kalcium, të cilat ndihmojnë në mosprishje e hershme të dhëmbëve. Plus, nëse mbani proteza, thatësira mund t’i bëjë ato mjaft të pakëndshme dhe mund të mos përshtaten siç duhet. Pa pështymë të mjaftueshme, protezat mund të fërkohen më tej me mishrat e dhëmbëve dhe të çojnë në njolla dhe të nxira. 

Proteza dentare per te moshuarit

Si ndikojnë bakteret në gojë tek protezat?

Bakteret që çojnë në prishjen e dhëmbëve mund të ngjiten edhe tek protezat, kështu që kujdesi rutinë për protezën është po aq thelbësor sa tek dhëmbët e vërtetë. Nëse keni proteza, mbani mend t’i pastroni ato çdo ditë duke përdorur pastrues që janë bërë posaçërisht për to. Mos përdorni asnjë lloj paste dhëmbësh për dhëmbët natyralë ose pastrues shtëpiak, që mund të jenë shumë gërryes dhe mund të dëmtojnë protezat të cilat  janë të kushtueshme për t’u zëvendësuar. Hiqni protezat dhe nxirrni ato nga goja për të paktën katër orë çdo ditë për të mbajtur mukozën e gojës tuaj të shëndetshme. Zgjidhja më e mirë do të ishte heqja e protezave të plota ose të pjesshme gjatë natës. Dentisti juaj do t’ju ofrojë udhëzime se sa kohë do ju duhet të mbani protezat çdo ditë.

A ka një lidhje midis shëndetit oral dhe shëndetit të zemrës?

Studimet zbulojnë vazhdimisht lidhje që tregojnë se përse ruajtja e shëndetit të mirë oral është gjithashtu e mirë për shëndetin e zemrës dhe të gjithë trrupit tuaj. Lidhje të tilla janë veçanërisht thelbësore për të rriturit e të moshuarit që janë në një rrezik më të lartë të sëmundjeve të zemrës. Hulumtimet kanë treguar se sëmundja periodontale rrit rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare dhe gjithashtu mund të përkeqësojë gjendjet ekzistuese të tyre.  Marrëdhënia midis këtyre gjendjeve mjekësore shoqërohet me inflamacion, ose ënjtje të mishrave të dhëmbëve ose të ndonjë indi tjetër, që vjen si rezultat i baktereve të pranishme në gojë dhe çon në periodontit (sëmundje të mishrave të dhëmbëve) ose gingivit, nëse nuk trajtohet.

Të dhënat tregojnë se bakteret e zbuluara në sëmundjen periodontale si Streptococcus sanguis, luajnë një rol të madh edhe në goditjet në tru dhe mund të përhapen në të gjithë trupin, duke përfshirë zemrën. Shumica e të moshuarve vuajnë nga sëmundje të mishrave të dhëmbëve, të referuara në mjekësi si sëmundje periodontale, të cilat shkaktohen nga bakteret që gjenden në gojë dhe irritojnë mishrat e dhëmbëve, duke i fryrë ato. Nëse nuk trajtohen, mishrat mund të fillojnë të tërhiqen nga dhëmbët dhe të krijojnë hapësira të gjera, përkatësisht xhepa, ku mund të grumbullohen grimcat e ushqimit dhe më shumë baktere. Një sëmundje periodontale e avancuar mund të shkatërrojë pak nga pak mishrat, ligamentet dhe kockat që mbështesin dhëmbët, duke çuar në rënien e dhëmbëve.

Ndikimi i duhanit tek shendeti dentar i te moshuarve

Përdorimi i duhanit gjithashtu rrit rrezikun e sëmundjeve orale

Përdorimi i duhanit dhe pirja e duhanit të çdo lloji shkakton  prishjen e dhëmbëve, kancerin oral, humbjen e dhëmbëve dhe sëmundjet e mishrave të dhëmbëve. Gjithashtu ngadalëson procesin e shërimit pas procedurave dentare dhe mund të ulë suksesin e implanteve dentare. Për më tepër, përdorimi i tepërt i alkoolit rrit shanset për kancer oral. Dhe përdorimi i duhanit bashk me alkoolin përbën një rrezik shumë më të lartë sesa përdorimi i vetëm njërës prej tyre. Mundësia e kancerit oral rritet me plakjen. Shumica e njerëzve janë më të vjetër se 55 vjeç kur kanceri zbulohet.

Kapja e hershme e sëmundjeve oralë është shumë e rëndësishme, pasi trajtimi funksionon më mirë përpara se sëmundja të përhapet. Dhimbja zakonisht nuk është një shenjë e hershme e sëmundjes. Ekzaminimi i kancerit oral në kontrollet rutinë është thelbësor, veçanërisht nëse pini ose nuk pini duhan. Për më tepër, kërkoni me dentistin për programet të cilat mund tju ndihmojnë në ndërprerjen e duhanit, ilaçet pa recetë dhe medikamentet e përshkruara për t’ju ndihmuar të hiqni dorë.

Pse është i rëndësishëm shëndeti dentar për të moshuarit?

Shëndeti dentar ndikon në mirëqenien dhe shëndetin e përgjithshëm, ndaj është e domosdoshme që çdo person të mos e anashkalojë kujdesin oral. Fatkeqësisht, popullata e moshuar nuk ka akses në sherbimet e duhura dentare dhe mungesa e tyre rrezikon shëndetin oral dhe të përgjithshëm.

Kështu, shëndeti i dhëmbëve për të moshuarit është diçka që ka nevojë për akses dhe promovim të vazhdueshëm.

Cilat janë problemet më të zakonshme orale që prekin popullatën e moshuar?

Recesioni i mishrave të dhëmbëve, kavitetet, sëmundjet e mishrave, humbja e dhëmbëve dhe prishja e tyre janë të gjitha ndër problemet më të zakonshme të shëndetit oral me të cilat duhet të përballen të moshuarit në mbarë botën.

Cili është shkaku më i zakonshëm i humbjes së dhëmbëve tek të moshuarit?

Shkaku më i zakonshëm i humbjes së dhëmbëve tek të moshuarit është inflamacioni në strukturën rreth tyre që me kalimin e kohës mund të kthehet në humbje të plotë të dhëmbit.

Kujdesi dentar per te moshuarit

Si mund të shkaktojnë problemet dentare, sëmundje të mëtejshme tek të moshuarit?

Mishrat e dhëmbëve dhe dhëmbët janë jashtëzakonisht të ndjeshëm ndaj kaviteteve ose prishjes, gjë që rezulton në një sërë komplikimesh të tjera shëndetësore. Sipas Stomatologjisë Holistike dhe një gamë të gjerë studimesh, ekziston një lidhje midis shëndetit oral dhe shëndetit të dhëmbëve. Kjo është arsyeja pse monitorimi dhe ruajtja e shëndetit të dhëmbëve, veçanërisht për të moshuarit, është me rëndësi të madhe.

Si mund të kujdesen më mirë të moshuarit për dhëmbët dhe mishrat e dhëmbëve?

Kontrollet e rregullta tek dentisti këshillohen shumë për të moshuarit pasi ata janë në një rrezik më të lartë për tu prekur nga probleme dentare dhe nga kanceri oral. Kështu, kontrollet rutinë luajnë një rol të madh në vendosjen e një diagnoze të hershme dhe trajtimin e problemeve dentare tek të rriturit.

Për më tepër, pastrimi me fill dhe larja me furçë janë rutinat më thelbësore të higjienës së dhëmbëve për një shëndet të mirë oral. Megjithatë, për shkak të plakjes, larja e dhëmbëve mund të bëhet një detyrë mjaft e vështirë për t’u kryer siç duhet për disa të moshuar. Një alternativë për larje më të mirë dhe të thjeshtë do të ishte përdorimi i një furçe dhëmbësh elektrike.

Kujdesi Dentar në Shqipëri

City Dental Clinic është ndër klinikat më të mëdha në fushën e kujdesit dentar. Ekipi ynë ofron kujdes të gjerë dentar me çmime shumë të përballueshme, i fokusuar kryesisht në kujdesin parandalues si për të rriturit ashtu edhe për fëmijët dhe është i specializuar të ofroj zgjidhje edhe për nevojat më të komplikuara që ju mund të keni.

Tabela Përmbledhëse