Erozioni I Smaltit: Çfarë është dhe si ta parandalojmë atë?

Shtresa e jashtme e dhëmbit quhet smalt dhe kur kjo shtresë fillon të konsumohet gradualisht, quhet erozion i smaltit. Vitet e fundit kjo ka qenë një çështje dentare që ka prekur shumë njerëz. Shtresa e smaltit siç thamë është shtresa e jashtme e dhëmbëve dhe funksioni i saj është mbrojtja e dhëmbëve nga bakteret, infeksionet dhe traumat e jashtme. Nëse shtresa mbrojtëse e dhëmbit dëmtohet, shumë probleme dentare mund të ndodhin. Shkak për dëmtimin e saj mund të jenë disa faktorë të ndryshëm si konsumimi i pijeve acidike dhe me sheqer, higjiena e dobët dentare, goja e thatë kronike, etj. Nëse ky problem nuk trajtohet mund të çojë në erozion të dhëmbëve i cili i bën dhëmbët më të ndjeshëm, të çngjyrosur dhe gjithashtu mund të ndikojë në formimin e kaviteteve.

Shtresa e smaltit nuk funksionon vetëm si mbrojtëse e dhëmbëve, por gjithashtu ka një rol të rëndësishëm në pamjen estetike të buzëqeshjes sonë. Nëse kjo shtresë e dhëmbëve tuaj është e shëndetshme ju do të keni një buzëqeshje të shndritshme dhe të shëndetshme. Është shumë e rëndësishme të kuptoni se çfarë e shkakton erozionin e smaltit dhe çfarë mund të bëhet për ta parandaluar atë. Në këtë blog ne do të përpiqemi t’ju shpjegojmë gjithçka për t’ju informuar dhe për t’ju ndihmuar të merrni masa parandaluese në mënyrë që të keni një buzëqeshje të fortë dhe të shëndetshme.

Foto e cila ilustron erozionin e smaltit.

Shkaqet E Erozionit Të Smaltit

Erozioni i smaltit mund të shkaktohet nga një sërë shkaqesh të ndryshme dhe mund të rezultojë në një problem serioz nëse nuk trajtohet në kohën e duhur. Kuptimi i këtyre arsyeve është hapi i parë në parandalimin dhe reduktimin e ndikimeve të erozionit të smaltit. Le të diskutojmë disa nga faktorët më të rëndësishëm pse ndodh ky problem:

Ushqimet Dhe Pijet Acidike

Siç e përmendëm edhe më parë, smalti i dhëmbëve mund të dëmtohet për disa arsye dhe një nga më të rëndësishmet është konsumimi i shpeshtë i ushqimeve dhe pijeve që përmbajnë acide. Mund të jenë ose fruta natyrale si qitrot, portokallet dhe limonët ose ushqime dhe pije të blera në dyqane si pijet e gazuara dhe vera, që përmbajnë sasi të madhe acidesh. Këto ushqime jo vetëm që dëmtojnë stomakun, por dëmtojnë edhe smaltin e dhëmbëve. Studimet kanë treguar se nëse konsumohen çdo ditë dhe në doza të larta këto ushqime shkaktojnë një reaksion me mineralet në dhëmbët tanë dhe do të çojnë në mineralizimin e tyre, i cili me kalimin e kohës çon në erozion.

Refluksi I Acidit Dhe Problemet Gastrointestinale

Çështjet mjekësore si sëmundja e refluksit gastroezofageal e njohur edhe si GERD ose refluksi i acidit mund të çojnë gjithashtu në erozion të smaltit. Kjo ndodh sepse në këto sëmundje acidi i stomakut kthehet në gojë dhe ezofag dhe për shkak se kjo ndodh shpesh, smalti mund të pësojë dëmtime serioze nga ekspozimi i përsëritur ndaj këtij acidi sepse është shumë më i fortë se acidet që gjenden në ushqime dhe pije. Nëse vuani nga problemet e tretjes dhe jeni diagnostikuar me njërën nga sëmundjet që përmendëm më sipër, jeni më të priur të prekeni nga erozioni i smaltit, kështu që kujdesi parandalues nga dentisti dhe mjeku është thelbësor.

Foto qe ilustron pijet e gazuara dhe me sheqer, nje shkak i mundshem i erozionit dentar.

Konsumimi I Tepërt I Pijeve Me Sheqer Dhe Të Gazuara

Të gjithë e dimë se sheqeri mund të dëmtojë dhëmbët dhe pijet e gazuara dhe ato energjike janë shumë të dëmshme për shëndetin tonë oral dhe të përgjithshëm. Jo vetëm që janë të pasura me sheqerna, por përmbajnë edhe baktere që dëmtojnë mjedisin oral. Konsumimi i këtyre pijeve mund të përshpejtojë procesin e erozionit të smaltit.

Larja E Dhëmbeve Menjeherë Pas Konsumimit Të Ushqimeve Që Përmbajnë Acide

Edhe përse larja e dhëmbëve është e rëndësishme për shëndetin tuaj oral, duhet të dini se larja e tyre menjëherë pasi të keni ngrënë ushqime që janë të pasura me sheqer dhe përmbajnë acid, mund të çojë në erozion të smaltit. Veprimi gërryes i furçës së dhëmbëve, së bashku me gjendjen e dëmtuar të smaltit si rezultat i kontaktit me acidin, mund të rezultojë në erozion të smaltit. Për të lejuar që pështyma të neutralizojë acidet dhe të ndihmojë në procesin e remineralizimit, këshillohet të prisni të paktën 30 minuta pasi të keni konsumuar ushqime ose pije me përmbajtje acidike.

Foto e cila ilustron ushqimet me aciditet te larte, nje shkak i erozionit te dhembeve.

Shenjat Dhe Simptomat E Erozionit Të Smaltit

Simptomat e erozionit të smaltit mund të ndryshojnë nga personi në person dhe sa më herët të diagnostikohen nga një profesionist aq më mirë është. Megjithëse këto shenja dhe simptoma mund të ndryshojnë në varësi të ashpërsisë së tyre dhe faktorëve të tjerë, ato në vijim janë disa nga më tipiket:

Ndjeshmëria E Dhëmbëve

Nëse vëreni se dhëmbët tuaj janë më të ndjeshëm se zakonisht, duhet të mendoni se mund të keni gërryerje të smaltit. Ndërsa kjo ndodh, dentina e poshtme bëhet më e ndjeshme ndaj dëmtimit sepse shtresa kryesore mbrojtëse është dëmtuar. Ndërsa dhëmbi është i ekspozuar, pijet e nxehta dhe të ftohta, ëmbëlsirat dhe substancat acidike do të shkaktojnë dhimbje dhe parehati në gojën tuaj.

Çngjyrosje (Zverdhje)

Përveçse mbron dhëmbët nga dëmtimi, smalti gjithashtu kontribuon në pamjen e tyre. Ndërsa kjo shtresë fillon të gërryhet, ngjyra normale e bardhë e dhëmbëve do të fillojë të zbehet, duke çuar në një ngjyrë më të verdhë dhe duke i bërë dhëmbët të duken të pashëndetshëm. Nëse nuk kujdeseni për to, njolla dhe ngjyra e verdhë do të bëhet më e dukshme me kalimin e kohës.

Dhëmbët E Rrumbullakosur Ose Transparent

Një tjetër simptomë e erozionit të smaltit mund të jenë cepat e rrumbullakosur ose të tejdukshëm në dhëmbët tuaj. Kjo ndodh sepse ndërsa smalti fillon të hollohet, skajet e dhëmbëve tuaj bëhen më të brishtë dhe të tejdukshëm duke i bërë ata më të lehtë për tu dëmtuar.

Rritja E Rrezikut Të Dëmtimit Të Dhëmbëve

Siç thamë, smalti është shtresa mbrojtëse e dhëmbëve dhe nëse dëmtohet, mikrobet dhe acidet mund të arrijnë më lehtë në dhëmbë duke cuar në dëmtim të tyre. Një tjetër shenjë e saj mund të jetë formimi i një teksture të ashpër ose të pabarabartë dhe shfaqja e gungave ose dhëmbëzimeve të vogla. Është e rëndësishme që dhëmbët të ekzaminohen me kujdes nga një dentist nëse filloni të vini re ndonjë nga këto shenja sepse gjithçka mund të parandalohet me diagnozën e hershme dhe trajtimin e duhur.

Foto qe ilustron ndryshimin e ngjyres se smaltit, nje simptome e erozionit te smaltit.

Diagnoza Dhe Vlerësimi I Erozionit Të Smaltit

Erozioni i smaltit duhet të diagnostikohet nga një dentist i specializuar pasi ky problem kërkon vëzhgim të kujdesshëm dhe përdorimin e mjeteve të avancuara. Dentisti fillimisht do të ekzaminojë dhëmbët tuaj vizualisht, duke kërkuar për disa nga shenjat e përmendura më sipër, të tilla si skajet e rrumbullakosura, dhëmbët e verdhë ose të çngjyrosur, etj. Edhe pse shenjat e erozionit të smaltit mund të jenë të dukshme, dentisti do të duhet të bëjë një ekzaminim të plotë për të parë nëse ky është vërtet problemi apo jo. Nëse dëmi është në fazat e hershme mund të jetë e vështirë për të diagnostikuar gjendjen vetëm duke e parë.

Dentisti do t’ju pyesë për rutinat tuaja dietike dhe ju duhet të jeni të sinqertë me to për të kuptuar shkakun e problemit. Edhe përdorimi i medikamenteve të caktuara mund të shkaktojë erozion të smaltit, prandaj sigurohuni që të diskutoni gjithçka me dentistin tuaj. Në përgjithësi, për të diagnostikuar në mënyrë efektive erozionin e smaltit, një diagnozë dhe vlerësim i plotë, i mundësuar nga tekonlogjitë më të reja, është thelbësor.

Mënyrat E Parandalimit Të Erozionit Të Smaltit

Nëse dyshoni se dhëmbët tuaj mund të jenë duke kaluar erozion të smaltit, është thelbësore të përpiqeni ta trajtoni atë, sepse pasi dëmtohet kjo shtresë nuk mund të ripërtërihet përsëri. Për fat të mirë, ka një sërë masash që mund të merrni për të mbrojtur smaltin e dhëmbëve tuaj dhe për të mbajtur shëndetin tuaj oral në gjendje të mirë:

Kufizoni Ushqimet Dhe Pijet Acidike

Përpiquni të kufizoni konsumimin e ushqimeve dhe pijeve që kanë sasi të larta acidi dhe sheqeri, pasi me kalimin e kohës ato mund të çojnë në erozion të smaltit. Ju gjithashtu mund të provoni të përdorni pipë kur pini këto lloj pijesh, pasi do të minimizojë kontaktin me dhëmbët tuaj dhe do të zvogëlojë rrezikun e erozionit të smaltit. 

Nëse i konsumoni këto pije dhe ushqime, prisni të paktën 30 minuta për të lejuar që pështyma të neutralizojë acidet dhe të rimineralizojë dhëmbët. Larja e dhëmbëve menjëherë pas konsumimit të ushqimeve dhe pijeve me përmbajtje të lartë acidi ose sheqeri vetëm do ta përkeqësojë problemin.

Foto qe ilustron nje paste dhembesh me fluor.

Zgjidhni Pastë Dhëmbësh Me Përmbajtje Fluori

Siç e dimë, fluori ndihmon në mbajtjen e dhëmbëve tuaj të shëndetshëm dhe të fortë, kështu që j këshillojmë të përdorni produkte të mirëmbajtjes orale që përmbajnë fluor për të mbrojtur dhëmbët tuaj nga erozioni i smaltit. Këto produkte do ta bëjnë smaltin e dhëmbëve tuaj më të fortë dhe do të inkurajojnë remineralizimin e tyre.

Përdorni Çamçakëz Pa Sheqer

Përpiquni të përtypni çamçakëz pa sheqer për të nxitur prodhimin e pështymës. Kjo do të veprojë si një mbrojtës natyral i dhëmbëve, duke i mbrojtur ata nga dëmtimi i shkaktuar nga acidet dhe sheqeri. Përpiquni të gjeni çamçakëz pa sheqer ose me pak sheqer, në mënyrë që të shmangni dëmtimin e baktereve të shëndetshme.

Pini Shumë Ujë

Pirja e rregullt e ujit jo vetëm që do të ndihmojë në shëndetin e përgjithshëm, por edhe në atë oral. Uji gjithashtu do të eliminoj acidet, duke bërë të mundur ruajtjen e nivelit normal të pH të gojës suaj.

Mbani Një Mbrojtës Goje

Mbajtja e një mbrojtëse goje gjatë natës ndihmon në mbrojtjen e dhëmbëve nga acidet e stomakut që mund të hyjnë në gojë për personat që vuajnë nga refluksi acidit ose GERD-i sepse këto acide do të dëmtojnë dhëmbët.

Foto qe ilustron nje dentist i cili po punon me nje mbushje dentare

Kontrolle Të Rregullta Dentare

Kontrollet e rregullta dentare do t’ju japin mundësinë për pastrime të detajuara, të cilat mund të eliminojnë pllakat dhe gurët që kontribuojnë në konsumimin e smaltit dhe gjithashtu lejojnë diagnostikimin e hershëm të erozionit të tij. Nëse gjendja është zhvilluar, dentisti do të bëjë gjithashtu diagnozën e duhur dhe do të gjejë trajtimin e saktë për rastin tuaj.

Përdorni Një Furçë Dhëmbësh Me Qime Të Buta

Përdorimi i një furçe dhëmbësh me qime të buta është i nevojshëm për të gjithë. Dhëmbët duhet të lahen me lëvizje të rrumbullakëta dhe në mënyrë të butë, sepse nëse lahen në mënyrë agresive me furçë dhëmbësh me qime të forta, smalti mund të dëmtohet.

Trajtimi I Problemeve Shëndetësore

Nëse vuani nga probleme mjekësore që mund të ndikojnë në shëndetin tuaj oral, duhet t’i trajtoni këto probleme fillimisht dhe të bisedoni me dentistin tuaj rreth tyre. Nëse menaxhoni dhe trajtoni këto sëmundje, rreziku i erozionit të smaltit të dhëmbëve do të minimizohet.

Kufizoni Alkoolin Dhe Kafeinën

Alkooli dhe kafeina mund të jenë gjithashtu faktor në erozionin e smaltit, sepse ato reduktojnë prodhimin e pështymës, i cili është një komponent thelbësor për ruajtjen e shëndetit të dhëmbëve. Goja duhet të jetë e hidratuar gjatë gjithë kohës sepse kështu sigurohet neutralizimi i acideve.

Foto qe ilustron reduktimin e kafeines per shendeti e dhembeve.

Si Përfundim

Erozioni i smaltit është një çështje dentare që mund të prekë shumë njerëz dhe nëse nuk trajtohet mund të avancojë në disa probleme të tjera dentare të cilat mund të jenë më shqetësuese për shëndetin. Për shkak se luan një rol vendimtar në shëndetin tuaj dentar, mbrojtja e kësaj shtese është thelbësore. Në këtë artikull ne përmendëm faktorët, simptomat dhe shkaqet e erozionit të smaltit, duke e bërë më të lehtë të kuptoni pse ndodh ky problem.

Në ditët e sotme këto probleme mund të diagnostikohen më lehtë dhe më herët, për shkak të zhvillimit të teknologjive të reja në fushën e stomatologjisë. Edhe pse diagnoza e hershme është thelbësore, të kuptuarit e shkaqeve të saj është gjithashtu e rëndësishme. Ju duhet të përpiqeni të minimizoni përdorimin e ushqimeve dhe pijeve që përmbajnë shumë sheqer dhe acide. Pra, përpjekja për ta parandaluar atë është hapi i parë drejt shëndetit optimal oral.

Nëse tashmë jeni duke përjetuar erozion të smaltit të dhëmbëve, duhet të dini se ka disa trajtime të disponueshme për ju, nga trajtimet me fluor që rimineralizojnë smaltin deri te ngjitja e dhëmbëve dhe fasetat për rastet më të rënda.

Në përgjithësi, duhet të kuptojmë se dhëmbët tanë nuk kanë vetëm funksion estetik, por mbi të gjitha kanë funksion të rëndësishëm tek shëndeti i përgjithshëm dhe mbajtja e tyre në mënyrën më të mirë të mundshme është vendimtare. Mbrojtja e smaltit duke bërë kontrolle të rregullta dentare, duke mbajtur një dietë të ekuilibruar dhe duke praktikuar higjienë të rregullt orale është një faktor shumë i rëndësishëm për mirëqenien tuaj të përgjithshme.

Tabela Përmbledhëse