Ndërsa plakemi, trupi ynë kalon nëpër ndryshime të shumta, dhe shëndeti oral nuk bën përjashtim. Kujdesi i rregullt për dhëmbët është një nga gjërat më të mira që mund të bëni për veten tuaj, pasi ndikon drejtpërdrejt në mirëqenien tuaj të përgjithshme.
Neglizhimi i shëndetit oral nuk ndikon vetëm në gojë, por mund të çojë në probleme serioze për shëndetin e përgjithshëm. Studimet tregojnë se kujdesi jo i duhur për dhëmbët lidhet me sëmundje si diabeti dhe sëmundjet e zemrës, duke e bërë higjienën orale një faktor thelbësor për mirëqenien tonë.
Duke pasur parasysh rreziqet që lidhen me plakjen, mund të ndërmerrni hapa të rëndësishëm për të mbajtur dhëmbët tuaj të shëndetshëm dhe të bardhë për shumë vite. Më poshtë do të përmendim disa probleme të zakonshme dentare që përkeqësohen me kalimin e moshës dhe do t’ju japim disa këshilla si t’i parandaloni ose menaxhoni ato si duhet.
Një nga problemet më të zakonshme që njerëzit hasin gjatë plakjes është tharja e gojës. Me kalimin e moshës, trupi ynë prodhon më pak pështymë, e cila është shumë e nevojshme për shëndetin oral. Kjo mund të ndodhë për disa arsye, por njëra prej tyre është përdorimi i medikamenteve, të cilat shpesh kanë tharjen e gojës si efekt anësor.
Siç mund ta dini, pështyma ndihmon në pastrimin e dhëmbëve dhe largimin e grimcave të ushqimit nga mishrat. Ajo gjithashtu luan një rol të rëndësishëm në ruajtjen e një pH të balancuar në gojë, duke ndihmuar kështu në parandalimin e prishjes së dhëmbëve dhe sëmundjeve dentare si periodontiti.
Nëse vini re shenja të tharjes së gojës për shkak të uljes së pështymës, është e rëndësishme të konsultoheni me një dentist. Ai mund t’ju sugjerojë të pini më shumë uj për të mbajtur gojën të hidratuar ose, nëse tharja është më e rëndë dhe ka shkaktuar në xerostomi, mund t’ju ofrojë trajtime specifike ose medikamente për të menaxhuar këtë problem.
Shkaqet më të zakonshme të tharjes së gojës janë:
Një nga arsyet kryesore për tharjen e gojës me kalimin e moshës është përdorimi i medikamenteve të ndryshme. Të moshuarit shpesh marrin ilaçe për sëmundje si problemet e zemrës, diabeti dhe çrregullime të tjera, dhe shumë nga këto medikamente kanë tharjen e gojës si efekt anësor.
Një tjetër shkak i zakonshëm i gojës së thatë është trajtimi i kancerit. Terapitë si rrezatimi dhe kimioterapia mund të ndikojnë në funksionimin e gjëndrave të pështymës, duke ulur prodhimin e saj dhe shkaktuar tharje të gojës gjatë dhe pas trajtimit.
Tharja e gojës mund të rrisë rrezikun për:
Nëse tharja e gojës nuk trajtohet ose menaxhohet siç duhet, mund të shkaktojë një sërë problemesh, duke përfshirë periodontitin, plagët në gojë, infeksionin fungal (si kandidiaza), përkeqësimin e gjendjes së dhëmbëve dhe vështirësi gjatë ngrënies dhe përtypjes së ushqimit.
Nëse vëreni ndonjë nga këto probleme, është shumë e rëndësishme të kontaktoni dentistin tuaj. Ata do të kryejnë një ekzaminim të detajuar për të përcaktuar shkakun e saktë dhe për të ofruar trajtimin e duhur. Kjo do t’ju ndihmojë të parandaloni komplikacione të mëtejshme dhe të mbani gojën të shëndetshme për një kohë të gjatë.
Edhe pse sëmundja e mishrave të dhëmbëve mund të prekë njerëz të të gjitha moshave, ajo është më e zakonshme tek të moshuarit. Ky infeksion prek indin e mishrave të dhëmbëve, i cili luan një rol jetësor në suportin dhe mbrojtjen e strukturës së tyre.
Një nga shenjat e para që tregon një problem me mishrat e dhëmbëve është gjakderdhja. Dhimbja dhe shqetësimi mund të shfaqen më vonë, por nëse vëreni gjak gjatë larjes së dhëmbëve ose përdorimit të fillit dentar, është e rëndësishme të konsultoheni menjëherë me dentistin tuaj. Sëmundja e mishrave zakonisht përparon në dy faza kryesore:
Gingiviti është faza e hershme e sëmundjes së mishrave të dhëmbëve. Gjatë kësaj faze, simptomat mund të trajtohen lehtësisht duke u kujdesur mirë për dhëmbët tuaj, duke i larë rregullisht dhe duke përdorur fill dy herë në ditë. Përveç kësaj, dentisti mund të rekomandojë edhe trajtime profesionale për mirëmbajtje të mëtejshme.
Sëmundja e mishrave të dhëmbëve shkaktohet nga bakteret që gjenden në pllakën dentare, të cilat irritojnë vijën e mishrave. Kjo mund të çojë në skuqje dhe gjakderdhje, veçanërisht gjatë larjes së dhëmbëve ose përdorimit të fillit dentar.
Nëse këto shenja neglizhohen dhe nuk filloni të kujdeseni si duhet për dhëmbët tuaj, infeksioni mund të përparojë në periodontitis, një gjendje më serioze e mishrave të dhëmbëve. Duhet të keni parasysh se, në disa raste, periodontiti mund të mos shoqërohet gjithmonë me gjakderdhje, prandaj kontrollet e rregullta dentare janë shumë të rëndësishme për zbulimin dhe trajtimin e tij në kohën e duhur.
Nëse pacienti nuk ndërmerr masat e duhura për të trajtuar gingivitin, gjendja mund të përparojë në periodontitis. Në këtë fazë, dëmtimi është më i rëndë, duke përfshirë dëmtimin e indit dhe kockës që mbështesin dhëmbët, dhe në raste të avancuara, mund të çojë deri në humbjen e dhëmbëve.
Përveç gjakderdhjes, ndjeshmërisë dhe dhimbjes, një shenjë tjetër e qartë e periodontitit është recesioni i mishrave të dhëmbëve. Ky proces ndodh kur mishrat tërhiqen, duke ekspozuar rrënjët, gjë që mund të shkaktojë ndjeshmëri të lartë dhe të rrisë rrezikun për dëmtim dhe humbje të dhëmbit.
Me kalimin e kohës, kjo gjendje mund të çojë në humbjen e dhëmbëve nëse nuk trajtohet si duhet. Përveç simptomave të dukshme, mund të zhvillohet një erë e pakëndshme e gojës, e cila mund të ndikojë negativisht në vetëbesimin tuaj. Fatmirësisht, ka disa trajtime periodontale të cilat mund të përmirësojnë shëndetin tuaj oral, duke ju n rikthyer funksionalitetin dhe freskinë e gojës.
Ndërsa plakemi, trupat tanë bëhen më të ndjeshëm ndaj ndryshimeve, përfshirë ato që ndodhin në shëndetin oral. Kur mishrat tërhiqen dhe ekspozohen rrënjët e dhëmbëve, rreziku për prishjen e dhëmbëve dhe zhvillimin e kaviteteve rritet ndjeshëm. Për këtë arsye, është shumë e rëndësishme të marrim masat e duhura për kujdesin oral dhe parandalimin e këtyre problemeve.
Për më tepër, me kalimin e moshës, prodhimi i pështymës bie ndjeshëm, duke rritur kështu aciditetin në gojë. Ky mjedis i favorshëm për bakteret u lejon atyre të sulmojnë dhëmbët më lehtë, duke çuar në zhvillimin e kaviteteve dhe vrimave të dukshme.
Megjithëse kanceri oral mund të prekë çdo moshë, të moshuarit janë më të rrezikuar. Pirja e duhanit dhe konsumimi i tij në forma të tjera janë ndër faktorët kryesorë që kontribuojnë në zhvillimin e kësaj sëmundjeje, së bashku me konsumimin e tepërt të alkoolit. Për të ulur rrezikun e kancerit oral, ne u rekomandojmë pacientëve tanë të konsumojnë alkool në moderim dhe të përpiqen të ndalojnë plotësisht konsumimin e duhanit.
Përveç përdorimit të duhanit dhe alkoolit, moskujdesi për higjienën orale është një tjetër faktor rreziku për kancerin oral. Për të reduktuar këtë rrezik, është e rëndësishme të lani dhëmbët të paktën dy herë në ditë dhe të përdorni fill dentar rregullisht. Një furçë dhëmbësh elektrike mund të jetë një ndihmë shtesë për një pastrim më të thellë dhe më të plotë.
Nuk mund të theksojmë mjaftueshëm sa e rëndësishme është higjiena orale për ruajtjen e shëndetit të përgjithshëm të dhëmbëve dhe gojës. Ndërsa plakeni, kujdesi për higjienën orale mund të bëhet më i vështirë, por ka mënyra për ta bërë këtë proces më të thjeshtë dhe më të menaxhueshëm. Më poshtë do të paraqesim disa këshilla të thjeshta që do t’ju ndihmojnë të shmangni problemet dentare dhe të ruani shëndetin oral për tshumë vite me rradhë.
Larja dhe përdorimi i fillit dentar çdo ditë është hapi më i rëndësishëm për të mbajtur gojën tuaj të shëndetshme. Përdorni pastë dhëmbësh me fluor dhe sigurohuni që të lani dhëmbët për të paktën 2 minuta, një herë në mëngjes dhe një herë para gjumit.
Përdorimi i fillit dentar është shumë i rëndësishëm për heqjen e grimcave të ushqimit dhe baktereve nga zonat që furça e dhëmbëve nuk arrin, si midis dhëmbëve dhe nën vijën e mishrave. Për personat e moshuar që kanë humbur disa prej dhëmbëve, një leckë e ngrohtë mund të përdoret për të fshirë mishrat dhe për të ndihmuar në largimin e baktereve nga sipërfaqja e tyre.
Përveç larjes dhe përdorimit të rregullt të fillit dentar, është e rëndësishme të përfshini edhe shpëlarësit e gojës në rutinën tuaj të higjienës orale. Zgjidhni një gargarë goje pa alkool për të shmangur tharjen e saj. Kjo do t’ju ndihmojë të largoni bakteret e dëmshme dhe të parandaloni formimin e pllakave, duke mbajtur gojën tuaj më të pastër dhe më të shëndetshme.
Fluori ndihmon në mbrojtjen dhe forcimin e smaltit të dhëmbëve, duke reduktuar rrezikun e kaviteteve. Profesionistët dentarë shpesh u rekomandojnë të moshuarve, të cilët janë më të prirur për kavitete, të përdorin pastë dhëmbësh me fluor ose të shtojnë një shpëlarës goje me fluor në rutinën e tyre të përditshme të kujdesit oral. Kjo ndihmon në mbrojtjen e smaltit dhe në ruajtjen e shëndetit të dhëmbëve.
Përdorimi i produkteve të duhanit jo vetëm që rrit rrezikun për sëmundje të zemrës dhe probleme të tjera shëndetësore, por gjithashtu shton ndjeshëm mundësinë e zhvillimit të kancerit të gojës ose të fytit.
Jo vetëm fëmijët, por edhe të rriturit i shijojnë ëmbëlsirat. Megjithatë, ne i rekomandojmë pacientët tanë të shmangin ëmbëlsirat, pijet energjike dhe ushqimet me niseshte, pasi këto mund të jenë shumë të dëmshme për shëndetin oral.
Megjithatë, mund të jetë e vështirë t’i shmangni plotësisht ëmbëlsirat dhe ushqimet me sheqer, prandaj përpiquni t’i konsumoni me moderim. Pas konsumimit, prisni disa minuta dhe më pas lani dhëmbët ose shpëlajeni gojën me ujë për të larguar sheqerin nga sipërfaqja e dhëmbëve. Kështu parandaloni dëmtimin e smaltit dhe formimin e kaviteteve.
Pirja e ujit gjatë gjithë ditës sjell vetëm të mira për trupin tuaj, përfshirë shëndetin e gojës. Uji ndihmon në largimin e baktereve dhe grimcave ushqimore, neutralizon pH-në e gojës dhe stimulon prodhimin e pështymës, e cila mbron dhëmbët nga prishja dhe ndihmon në mbajtjen e gojës të shëndetshme.
Nuk ka pije që funksionon më mirë për shëndetin e gojës sesa uji. Edhe pse lëngjet e frutave mund të jenë të shëndetshme, ato përmbajnë sheqer, i cili kontribuon në prishjen e dhëmbëve. Për më tepër, kavitetet janë më të vështira për t’u trajtuar tek të moshuarit, prandaj rekomandohet që lëngjet e frutave të konsumohen me moderim për të mbrojtur sa më shumë dhëmbët tuaj.
Shumë të moshuar përballen me humbjen e dhëmbëve dhe përdorin proteza ose metoda të tjera për restaurimin e tyre. Protezat kërkojnë kujdes të veçantë, dhe është shumë e rëndësishme që ky kujdes të mos neglizhohet, për të shmangur probleme të mundshme me shëndetin oral dhe për të siguruar që ato të funksionojnë në mënyrën e duhur.
Për të siguruar që protezat funksionojnë si duhet dhe nuk shkaktojnë probleme në gojën tuaj, duhet t’i vendosni çdo natë në ujë dhe t’i pastroni me kujdes. Gjithashtu, është e rëndësishme të mos humbisni vizitat e rregullta dentare. Gjatë këtyre vizitave, dentisti do të kontrollojë nëse protezat janë në gjendje të mirë dhe nëse përshtaten siç duhet për të shmangur çdo shqetësim të mundshëm.
Dieta luan një rol të rëndësishëm në ruajtjen e shëndetit oral, veçanërisht për të moshuarit. Kalciumi është një nga mineralet kyçe që ndihmon në forcimin e dhëmbëve dhe kockave të gojës.
Është shumë e rëndësishme të dini sasinë e duhur të kalciumit që duhet të merrni. Për të moshuarit, dentistët rekomandojnë rreth 1000 miligramë në ditë. Kjo sasi e mjaftueshme ndihmon në uljen e rrezikut të osteoporozës, e cila mund të dëmtojë kockën e nofullës që mbështet dhe mban dhëmbët në vend.
Të moshuarit shpesh marrin medikamente që shkaktojnë tharje të gojës, e cila mund të dëmtojë shëndetin oral. Kjo gjendje rrit rrezikun e formimit të pllakave, prishjes së dhëmbëve dhe zhvillimit të periodontitit. Prandaj, është thelbësore të monitoroni këto efekte anësore dhe të konsultoheni me dentistin për trajtime që mund të parandalojnë përkeqësimin e mëtejshëm.
Flisni me dentistin tuaj për çdo ilaç që përdorni dhe çdo ndryshim që vëreni në prodhimin e pështymës. Nëse filloni të përjetoni ndonjë simptomë të re dentare pas përdorimit të medikamenteve të caktuara, caktoni një takim me një nga dentistët tanë tek City Dental Clinic në Tiranë, për të marrë trajtimin e duhur.
E fundit, por po aq e rëndësishme, janë vizitat e rregullta te dentisti. Kontrolli i rregullt i dhëmbëve, gojës dhe mishrave çdo 6 muaj është thelbësor, veçanërisht nëse mbani proteza. Këto vizita ndihmojnë në parandalimin e problemeve dentare dhe në trajtimin e hershëm të tyre, duke mbajtur kështu shëndetin tuaj oral në gjendje sa më të mirë.
Nëse shqetësimi juaj kryesor është pamja estetike e dhëmbëve, fasetat prej porcelani janë zgjedhja ideale për ju. Jo vetëm që ofrojnë një pamje të shkëlqyer, por janë gjithashtu shumë të qëndrueshme dhe zgjasin për një kohë shumë të gjatë.
Kjo procedurë zhvillohet në tre faza, dhe rezultatet përfundimtare janë të mahnitshme. Zakonisht, fasetat prej porcelani përdoren në rastet kur:
Me kalimin e kohës, është normale që dhëmbët të zhvillojnë njolla ose të pësojnë krisje. Kjo mund të ndodhë edhe kur kujdeseni si duhet për dhëmbët, pasi konsumimi i përditshëm dhe faktorët natyralë të plakjes janë të pashmangshëm.
Lidhja kozmetike dentare është trajtimi ideal për të adresuar këto probleme. Ky trajtim kryhet nga një dentist estetik, i cili pas ekzaminimit të dhëmbit, aplikon një material të përbërë mbi zonën e dëmtuar për të përmirësuar pamjen. Në rastet kur pacienti ka një krisje të vogël, lidhja kozmetike dentare është një zgjidhje efektive që ndihmon në rikthimin e pamjes natyrale të dhëmbit dhe përmirësimin e buzëqeshjes.
Procesi i lidhjes kozmetike dentare fillon me gërryerjen e butë të smaltit të dhëmbit, pas së cilës aplikohet një ngjitës që aktivizohet me dritë UV. Më pas, dentistit aplikon një rrëshirë kompozite të butë dhe e formon atë me kujdes për t’i dhënë dhëmbit formën e dëshiruar. Pasi materiali i ri të jetë formuar, dentisti e lustron për t’u përshtatur sa më mirë me ngjyrën natyrale të dhëmbëve të pacientit, duke siguruar kështu një rezultat estetik të përsosur.
Procedura e lidhjes kozmetike dentare është krejtësisht pa dhimbje, dhe zakonisht nuk kërkon përdorimin e anestezisë, gjë që është një avantazh i madh. Të moshuarit që i nënshtrohen kësaj procedure përfitojnë rezultate të menjëhershme. Disavantazh i vetëm i kësaj teknike është se duhet të përsëritet disa herë pasi nuk është e qëndrueshme.
Me kalimin e moshës, shumë të moshuar përballen me humbjen e dhëmbëve dhe kërkojnë zgjidhje për të mbushur hapësirat e krijuara. Urat dentare janë një zgjedhje e shkëlqyer në këto raste, pasi ndihmojnë në zëvendësimin e dhëmbëve të munguar, duke rikthyer si funksionalitetin, ashtu edhe pamjen natyrale të buzëqeshjes.
Procesi i vendosjes së një ure dentare përfshin mbushjen e hapësirës që ka lënë një dhëmb i humbur midis dy dhëmbëve të shëndetshëm. Në fillim, dentisti do të vendosë kurorat mbi dhëmbët anash dhe më pas, ai do të krijojë një dhëmb artificial, të quajtur pontik, për të zëvendësuar dhëmbin e humbur. Ky pontik do të ngjitet në kurorat dhe do të duket si një dhëmb natyral, duke rikthyer kështu pamjen estetike dhe funksionalitetin e buzëqeshjes suaj.
Një nga opsionet më të mira për zëvendësimin e dhëmbëve të humbur janë implantet dentare. Ato ofrojnë një pamje natyrale dhe funksionojnë njësoj si dhëmbët tuaj natyralë, duke përfshirë rrënjën e tyre dhe duke rikthyer funksionalitetin e plotë të gojës.
Hapi i parë i procedurës për vendosjen e implantit dentar përfshin pozicionimin e tij në kockën e nofullës, i cili kërkon prerje të vogla në mishrat e dhëmbëve dhe në kockë. Pas kësaj, implanti vendoset me kujdes në pozicioni e tij. Pas disa muajsh, kocka fillon të rritet rreth implantit, duke e fiksuar në vend dhe duke krijuar një mbështetje të fortë për dhëmbin që do të vendoset.
Pasi ky hap të përfundojë dhe implanti të stabilizohet, do të vendoset një kurorë mbi të. Kjo kurorë do të imitojë pamjen dhe funksionin e dhëmbëve tuaj natyralë, duke ofruar një rezultat estetik të shkëlqyer dhe një qëndrueshmëri të lartë.
Implantet janë opsioni më i përshtatshëm nëse dëshironi të zëvendësoni vetëm një dhëmb ose të gjithë dhëmbët. Një tjetër avantazh i rëndësishëm është se, në rastin e mungesës së një dhëmbi, dhëmbët që ndodhen afër nuk do të dëmtohen gjatë procesit të vendosjes së implantit, duke ruajtur kështu formën e tyre natyrale.