Çdo ditë dhe në mënyrë të vazhdueshme në klinikën tonë dentare ndeshim urgjenca të ndryshme, duke filluar nga traumat deri te sëmundjet e rënda si kanceri i gojës, madje edhe disa pyetje të herëpashershme si “Pse dhëmbëve të mi u ka ikur ngjyra? Të gjitha këto gjëra janë përditshmëria jonë me të cilën jemi mësuar tashmë.
Sot jemi të përkushtuar të bëjmë një numërim të sëmundjeve apo gjendjeve më të shpeshta që frekuentojmë rregullisht City Dental Clinic, të cilat ndiqen nga profesionistë me përvojë në këtë fushë dhe që japin zgjidhje të shpejta dhe të përshtatura për aftësitë e çdo klienti.
Kaviteti.
Prishja e dhëmbëve është dëmtimi që mund të zhvillohet në një dhëmb nëpërmjet sulmit të baktereve të gojës që tashmë janë mbjellë në gojë, por që janë grumbulluar mjaftueshëm për të ndryshuar pH-në e gojës dhe për të sulmuar sipërfaqen e smaltit të dhëmbit. Kjo shkakton një gërryerje të shtresës mbrojtëse të dhëmbit dhe përfundon me një vrimë të vogël në zona të ndryshme të dhëmbit, të cilën mund ta quajmë “karies dentar.”
Nëse kavitetet e dhëmbëve nuk trajtohen në kohë, ato mund të shkaktojnë dhimbje të forta, infeksione shtesë dhe, në raste të rënda, mund të rezultojnë në humbje të plotë të dhëmbëve.
Prishja e dhëmbëve mund të zhvillohet në çdo fazë të jetës. Për sa kohë që ka dhëmbë në gojë, është e mundur që ju mund të zhvilloni karies nga neglizhenca ose përdorimi i vazhdueshëm.
Njerëzit më të zakonshëm që zhvillojnë kavitete janë fëmijët. Ekziston një zonë që mund ta përkufizojmë si “kariesi i fëmijërisë së hershme ose kariesi i shisheve të foshnjës”, që janë karies i rëndë në dhëmbët e qumështit.
Edhe pse është e zakonshme të shihet tek të moshuarit që fillojnë të vuajnë nga heqja e mishrave të dhëmbëve. Kavitetet që shkaktojnë bakteret që tashmë janë vendosur në gojë shkojnë në rrënjët e dhëmbëve dhe shumohen në zonë, duke zhvilluar një infeksion shumë të dhimbshëm dhe që në shumicën e rasteve përfundon në heqjen e dhëmbëve.
Përmes përvojës sonë mund të theksojmë se pacientët shfaqin gjithmonë tre simptoma themelore që mund t’ju paralajmërojnë për ekzistencën e kariesit dentar:
Pas kryerjes së një diagnoze fizike, është e rëndësishme të lëvizni shpejt dhe të filloni trajtimin, pasi kjo zvogëlon shumë më tepër mundësinë e gërryerjes së dhëmbit dhe parandalon dëmtimin e mjaftueshëm për të qenë i pariparueshëm.
Trajtimet për kariesin dentar varen kryesisht nga gjendja e dhëmbit ose sa kohë ka kaluar për të shkuar te dentisti që nga shfaqja e simptomave të para. Sa më i thellë të jetë dëmtimi i smaltit, aq më intensiv duhet të jetë trajtimi.
Nëse është ende një kavitet shumë sipërfaqësor, mund të bëhet një mbushje dentare, e cila do të bazohet në heqjen e indit të dëmtuar dhe mbushjen e vrimës me një material specifik që do të lejojë që dhëmbi të vazhdojë të funksionojë normalisht pa grumbulluar baktere në vrimën e mbetur. Ky material zakonisht quhet “mbushje”.
Në rast se bëhet fjalë për një dhëmb shumë të dëmtuar, ka shumë mundësi që të kërkohet një procedurë endodontike, ku të hiqet nervi dentar.
Hapi kryesor në këto raste është të kërkoni kujdes mjekësor sa më shpejt të jetë e mundur, pasi prishja e dhëmbëve të patrajtuar mund të shkaktojë disa lloje gjendjesh që mund të çojnë edhe në humbjen e dhëmbëve, si abscese ose sëmundje periodontale.
Trauma dentare mund të shkaktohet nga rrëzimet, lëndimet nga të luajturit ndonjë lloj sporti ose ndonjë ndikim mjaft i madh për të thyer një dhëmb, si për shembull, një aksident me makinë.
Trauma mund të fillojë nga një dëmtim i thjeshtë i gojës në një frakturë dentare apo edhe një frakturë e kockave të nofullës.
Në varësi të llojit të traumës dentare, mund të përballemi me një dëmtim të indeve të forta dentare, të indeve periodontale dhe gjithashtu të indeve mbështetëse të dhëmbëve.
Ndër trajtimet e zakonshme për trajtimin e llojeve të ndryshme të traumave dentare, mund të veçojmë:
Për këtë lloj traume, pacientit do të duhet t’i vendosim një splint fleksibël për të ulur lëvizshmërinë e dhëmbit për 15 ditë dhe shoqërohet me një dietë shumë të lehtë, përveç monitorimit të vazhdueshëm të pjesës dentare pas dy javë trajtim.
Dhëmbi ripozicionohet dhe stabilizohet me splint për dy javë. Është thelbësore që dhëmbi të monitorohet gjatë kësaj periudhe dhe të shihet nëse ai ka ende vitalitet. Nëse jo, kërkohet trajtim i kanalit të rrënjës.
Në këtë proces do të ripozicionojmë dhëmbin dhe stabilizimi i dhëmbëve do të bëhet me ndihmën e një splinti i cili do të zgjasë katër javë. Përveç kësaj, do të shoqërohet me një dietë të lehtë që lejon dhëmbin të mos ndjejë as dhimbje dhe as shumë lëvizje.
Monitorimi i indeve dentare është i rëndësishëm sepse trajtimi i kanalit të rrënjës do të kërkohet gjithashtu nëse ai humbet vitalitetin.
Përfshin shpërthimin spontan, trajtimin e zgjedhur për dhëmbët që nuk janë zhvilluar plotësisht. Për këtë traumë do të jetë i nevojshëm ripozicionimi ortodontik ose ripozicionimi kirurgjik për një problem të rëndë.
Dhëmbi rifutet, vihet një splint në zonë për dy javë dhe mbahet një dietë e lehtë që nuk e përfshin shumë dhëmbin. Trajtimi i kanalit të rrënjës mund të bëhet pas 10 ditësh nga momenti i trajtimit.
Në rast të një frakture të indit të fortë, pjesët e mbetura do të stabilizohen me një splint, megjithëse heqja e indit nervor ka të ngjarë të jetë e nevojshme në shumicën e rasteve. Këto janë zakonisht shumë serioze dhe nuk ka asnjë mënyrë për të shpëtuar zonën.
Trajtimet përfundimtare mund të ndryshojnë në varësi të ashpërsisë së frakturës ose traumës. Ato mund të variojnë nga implantimi i një kurore dentare, te nxjerrja ortodontike ose kirurgjikale, deri te heqja e dhëmbit dhe vendosja e një implanti të integruar osteointegrues.
Sëmundjet periodontale, të tilla si gingiviti ose periodontiti, janë gjendje shumë të zakonshme, por shumë serioze që mund të kalojnë pa u vënë re, sepse simptomat e tyre nuk shkaktojnë shumë dhimbje në një gjendje fillestare. Pra, mund ta vërejmë kur sëmundja është tashmë në një fazë shumë të avancuar dhe dëmton shëndetin tonë dentar.
Duhet të theksohet se ky infeksion jo vetëm që prek drejtpërdrejt dhëmbin, por ka edhe një depërtim në indet e ndryshme të gojës sonë përmes pështymës, kështu që mund të shkojë në çdo pjesë të trupit tonë dhe të prekë organet e tjera.
Siç thamë edhe më parë, disa studime diktojnë se prania e periodontitit dhe gingivitit mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve në organe të tjera të trupit tonë dhe te pacientët me kancer mund të pengojë kontrollin e glukozës.
Identifikimi i saktë i periodontitit e parandalon atë që të rritet në ashpërsi dhe të shkaktojë dëme të pariparueshme në dhëmbët tanë. Prandaj, është thelbësore që kur kontrollojmë ndonjë parregullsi në gojë, të shkojmë urgjentisht te dentisti, i cili përmes një ekzaminimi fizik të zgavrës së gojës dhe disa radiografive, mund të bëjë një diagnozë të saktë dhe të përshkruajë një trajtim që lufton në mënyrë efektive problemin.
Kur vuajmë nga sëmundja periodontale, dentisti do të fokusohet në uljen e humbjes së kockave, sepse kjo bën që dhëmbët të bien. Nëse xhepat periodontalë janë të pranishëm dhe nuk mund të pastrohen në mënyrë efektive me teknikat e zakonshme të furçës, do të ndiqen trajtimet e mëposhtme:
Lidhur me këtë çështje, prioritet i jepet pastrimit oral dhe heqjes së pllakave bakteriale dhe gurëve që ndodhen në xhepat periodontal. Pastrimi i dhëmbëve duhet të bëhet nga një dentist i specializuar, pasi kërkon anestezi dhe mjete delikate.
Pasi të kemi bërë një pastrim të thellë të dhëmbëve, dentisti do të na këshillojë që t’i pastrojmë shpesh dhe intensivisht. Përveç kësaj, ai do të rekomandojë përdorimin e shpëlarësve të gojës me antiseptikë për të shmangur një infeksion të ri, si dhe përdorimin e mjeteve të tjera orale që pacientit i nevojiten për rastin e tij.
Këshillohet ndërprerja e duhanit për të shmangur riinfeksionin.
Ky operacion bëhet për të hequr zonat infektive në gojën tonë që nuk mund të bëhen me metoda të tjera dhe për të zvogëluar madhësinë e xhepave ekzistues parodontal në mishrat e dhëmbëve.
Ndonjëherë mund të jetë e nevojshme të heqim indin nga ndonjë zonë tjetër e gojës sonë për të mbushur hapësirat e dhëmbëve ku ka humbur masa, për shembull, mishrat e dhëmbëve.
Nëse mishrat e dhëmbëve kanë humbur plotësisht masën e tyre dhe janë pothuajse inekzistente, ekziston edhe mundësia e vendosjes së implanteve kockore në zonë për të rritur kockën e humbur dhe për të parandaluar rënien e dhëmbëve. Kjo mund të shoqërohet me kirurgji rigjeneruese për rritjen e masës orale.
Në rast të humbjes së dhëmbëve, këshillohet zëvendësimi tyre. Zgjidhja më e mirë është vendosja e implanteve dentare.
Njihet si malokluzioni dentar për parregullsinë që ndodh midis përshtatjes së dhëmbëve të nofullës së sipërme dhe nofullës së poshtme, ose me fjalë më të thjeshta, mbyllja e keqe që mund të paraqesë nofullën. Arsyeja e kësaj parregullsie në nofull lidhet me gjenetikën. Studime të kryera pohojnë se përveç kësaj arsyeje edhe faktorë të tjerë mund të shkaktojnë shfaqjen e të njëjtës dhe për këtë arsye këta faktorë duhen pasur parasysh:
Shenjat që shihen përgjithësisht kur paraqitet malokluzioni janë kryesisht estetike. Arsyeja për këtë është për shkak të grumbullimit që ndodh në dhëmbë ose në raste të tjera një pickimi jonormal (mbi kafshim i poshtëm ose i sipërm). Këto anomali janë të dukshme në fytyrë.
Në rastet kur malokluzioni paraqet shenja të lehta, asnjë simptomë nuk zmadhohet. Nga ana tjetër, rastet më të rënda mund të prekin problemet e përtypjes, kafshimit, gëlltitjes dhe madje edhe të folurit.
Ndër zgjidhjet e mundshme që mund të gjenden për trajtimin e malokluzionit dentar, ekspertët rekomandojnë trajtimet e mëposhtme.
Ky trajtim është bërë një lloj i zakonshëm i ortodoncisë dhe përdoret për të rregulluar përgjithmonë dhëmbët si tek të rriturit ashtu edhe tek fëmijët. Është efektiv në përmirësimin e kafshimit dhe gjithashtu ndihmon pacientin të ketë një funksion më të mirë të përtypjes, gjë që ndihmon në parandalimin e problemeve të vetëbesimit.
Këto pajisje drejtojnë kockën në fazën e saj të rritjes në mënyrë që dhëmbët të vendosen në pozicionin e duhur. Vlen të theksohet se ky lloj i ortodoncisë është plotësisht i lëvizshëm.
Ky lloj i ortodoncisë është ndër më të rekomanduarit sot dhe kjo sepse është shumë më pak invazive se rastet e mëparshme. Ortodoncia e padukshme kryen të njëjtat funksione me telat fikse dhe të qënit një zgjidhje më estetike është metoda më e pranuar nga pacientet.
Nëse okluzioni shkaktohet nga një dhëmb i munguar ose nga grumbullimi i dhëmbëve, trajtimi më i mirë do të ishte zëvendësimi i dhëmbit që mungon ose riparimi i tij sipas rastit të secilit pacient.
Retainers aplikohen pasi të kryhet trajtimi i malokluzionit dentar dhe kjo i lejon dhëmbët ose nofullën të mos kthehen në pozicionin e keq në të cilin ishin në fillim. Trajtimi nuk i caktohet gjithmonë pacientit. Kjo do të varet nga vlerësimi përfundimtar i specialistit. Ky trajtim aplikohet vetëm në ato raste kur është i domosdoshëm.
